احیای کارت هوشمند سوخت

پایگاه رهنما؛
استفاده از کارت‌های سوخت که در مقطع ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ ادامه داشت و در نوع خود طرح مناسبی برای مدیریت در توزیع و مصرف سوخت محسوب می‌شد، پس از تک نرخی شدن بنزین به مرور زمان کم رنگ شد و به محاق رفت. تا جایی که در مقطع مذکور تأثیرات آن را درعرضه، مصرف و کاهش پدیده قاچاق سوخت محسوس و ملموس بود.
البته در طرح گذشته علاوه بر محاسن فوق، چالش‌هایی از جمله فروش سهمیه سوخت، سهمیه ناکافی برای خودرو‌های شخصی بازار کارت‌های سوخت را برای دلالان و البته برخی رانندگان تاکسی سکه کرده بود؛ چرا که رانندگان تاکسی علاوه بر تاکسیرانی، از قبل کارت سوخت هم نان می‌خوردند و امرار معاش می‌کردند. زیرا میزان سوخت شارژ شده در کارت‌های هوشمند برای خودرو‌های سواری شخصی بنزین سوز ماهانه ۱۰۰ لیتر، خودرو‌های سواری شخصی دوگانه سوز ۳۰ لیتر و موتور سیکلت‌ها نیز ۳۰ لیتر بود. از این رو این میزان برای برخی سواری‌ها کفاف نمی‌داد و آن‌ها مجبور به خرید بنزین ازاد از تاکسی‌ها بودند.
در بهار ۱۳۹۳، مصرف کنندگان با کارت‌های سوخت بنزین ۷۰۰ تومنی دریافت می‌کردند و برای مصرف مازاد مجبور بودند بنزین را با نرخ آزاد یعنی ۱۰۰۰ تومان خریداری کنند. به تدریج بنزین ۷۰۰ تومنی جوابگوی مصرف خریداران نبود و بسیاری بنزین با نرخ آزاد خریداری می‌کردند و کارت‌های سوخت رونق سابق را نداشت. به همین دلیل نمایندگان در سال ۱۳۹۵ با حذف بند «ح» تبصره ۱۴ قانون بودجه با حذف کارت سوخت موافقت کردند و عملا بنزین سهمیه‌ای با قیمت لیتری ۷۰۰ تومان در شهریورماه سال ۹۵ جای خود را به بنزین تک نرخی با قیمت آزاد لیتری ۱۰۰۰ تومان داد و به نوعی پرونده کارت‌های سوخت مختومه شد.
حالا با گذشت بیش از یازده سال از راه اندازی سامانه هوشمند کارت سوخت، افزایش میزان مصرف بنزین و به قول دکتر زنگنه (وزیر نفت) «قاچاق موفق سوخت در مرزها»، موافقان طرح حذف کارت سوخت را به صرافت انداخته که برای مدیریت و تنظیم در بازار عرضه و مصرف سوخت، مجدداًکارت‌های سوخت را احیا کنند.
پیش از این نیز در اوایل زمستان گذشته (۹۶) زیبا اسماعیلی سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی خبر از استفاده مجدد از کارت‌های سوخت خبر داد و اعلام کرد افرادی که فاقد کارت سوخت هستند به منظور جلوگیری از ایجاد مشکل نسبت به اخذ کارت سوخت اقدام کنند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بهارستان نیز با درک اهمیت این موضوع ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶ طرح یک فوریتی حفظ کارت سوخت را تصویب کردند که بر اساس اصلاح ماده ۱ قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت که به تصویب نمایندگان مجلس رسید، عرضه بنزین و گازوئیل در بخش حمل و نقل با استفاده از کارت هوشمند سوخت امکان‌پذیر خواهد بود.
اخیراً زمزمه‌ها در مورد بازگشت کارت سوخت بیشتر شده و بسیاری از صاحبنظران در این حوزه بر این باورند که احیای مجدد کارت‌های سوخت، علاوه بر اینکه به نفع مصرف کنندگان است، به نفع مدیریت مصرف سوخت کشور و در نهایت محیط زیست کشور است؛ چرا که از برخی تردد‌های غیر ضروری با خودروی شخصی جلوگیری می‌شود. البته نقد‌هایی نیز در این میان وارد است، به گونه‌ای که برخی کارشناسان محیط زیست و شهری نیز می‌گویند که اگر دولت می‌خواهد مردم استفاده کمتری از وسایل نقلیه شخصی داشته و برای حفظ محیط زیست به ویژه در نیمه دوم سال تلاش کنند، در ابتدا باید نوسازی و بهسازی ناوگان عمومی به درستی اجرایی شود تا میل استفاده از حمل و نقل عمومی افزایش یابد. از طرفی ناوگان حمل و نقل و مراجع ذی ربط در برآورد و تخصیص سهمیه دقت لازم را به عمل آورند تا تا دیگر مشکلاتی همچون فروش سهمیه سوخت توسط دارندگان خودرو‌های ناوگان عمومی به وجود نیاید. مضافاً اینکه جایگاه‌های سوخت کشور برای اجرای مجدد طرح کارت‌های سوخت، آمادگی لازم را داشته باشند.